„Prawidłowe żywienie jest konieczne nie tylko dlatego,
aby zapobiec chorobom, ale i dlatego, ażeby umożliwić
wyzwolenie wszystkich potencjalnych sił biologicznych
organizmu, co jest warunkiem prawidłowego rozwoju
fizycznego i umysłowego oraz wytworzenia należytej
odporności na niekorzystne działanie czynników
środowiskowych”
(prof. Aleksander Szczygieł)

Prawidłowe odżywianie ma znaczący wpływ na zdrowie, wzrost, harmonijny rozwój i dobre samopoczucie dzieci. Odpowiednia dieta zapewnia dziecku sprawność fizyczną, jego aktywność, zdolność do nauki oraz chroni przed rozwojem chorób powstających na tle wadliwego żywienia. Należy o nią zadbać w szczególności, kiedy dziecko intensywnie się rozwija i potrzebuje energii.

Nigdy wcześniej nie dyskutowało się tak wiele o roli zdrowego odżywiania się dzieci jak obecnie. Podejmuje się różne akcje edukacyjne rodziców i dzieci na temat zdrowego odżywiania oraz zdrowego stylu życia.

Prowadzi się liczne badania na temat zdrowego odżywiania się i tu statystki biją na alarm. Większość problemów żywieniowych wynika ze spożywania zbyt dużych ilości tłuszczów zwierzęcych, które zawierają nasycone kwasy tłuszczowe. Należy zmniejszyć spożycie słodyczy, ciast, chipsów i innych produktów bogatych w tłuszcze lub cukry. Produkty te dostarczają wielu zbędnych kalorii, które zwiększają ryzyko otyłości.
Jednym z warunków prawidłowego żywienia dzieci jest dobrze zaplanowany jadłospis. Dzieci powinny spożywać taką ilość kalorii, która zaspokoi ich potrzeby związane z aktywnością fizyczną oraz wzrastaniem. Samo stosowanie norm żywieniowych nie daje jednak pełnej gwarancji racjonalnego żywienia. Istotne jest, aby we właściwy sposób rozplanować posiłki w ciągu dnia oraz zastosować przy ich sporządzaniu najwłaściwszą z punktu widzenia zachowania wartości odżywczej technologię.
Bardzo ważne jest, aby po długiej przerwie nocnej zapewnić dziecku pełnowartościowe pierwsze śniadanie. Podstawą tego posiłku powinno być mleko w każdej postaci (zupa lub napój), pieczywo mieszane z dodatkiem tłuszczowym i białkowym (serem, wędliną, rybą czy jajem). Niezbędne są również warzywa (pomidor, papryka, ogórek, rzodkiewka czy szczypiorek).

Dodatkowo zadbajmy, aby dziecko zjadło owoc najlepiej w postaci świeżej. Pamiętajmy też o tym, by nasze dziecko uzupełniło płyny.

Obiad powinien składać się z dwóch dań: zupy (przygotowanej z warzyw dostępnych sezonowo) oraz dania głównego, składającego się z produktu będącego źródłem białka (np. mięsa, ryby, jajka), węglowodanów (np. ziemniaki, ryż, kasze, makaron) oraz warzyw (zarówno w postaci gotowanej jak i surowej

Kolację najlepiej spożywaną w rodzinnym gronie przygotowujmy „na ciepło”. Możemy zaproponować np. naleśniki z serem czy makaron z owocami, ale równie dobrym pomysłem są kolorowe kanapki.

Właściwe odżywiane dziecka jest bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania jego mózgu. Białka, które znajdują się głównie w jajach, rybach, mięsie i produktach mlecznych są potrzebne dla zachowania odpowiedniego poziomu koncentracji i sprawności umysłowej. W jadłospisie nie powinno zabraknąć również selenu, znajdującego się w orzechach, nasionach czy pieczywie pełnoziarnistym oraz cynku (ryby, nasiona roślin strączkowych, produkty zbożowe). Do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego niezbędny jest także kwas foliowy (zielone liście warzyw, wątróbka, nasiona roślin strączkowych) oraz witaminy z grupy B znajdujące się w płatkach owsianych, mięsie, rybach, jajach, orzechach, i pieczywie pełnoziarnistym. Wszystkie te składniki odznaczają się skuteczniejszym działaniem, gdy dostarczymy je w sposób naturalny, razem z prawidłowo zestawioną dietą. Dla prawidłowego funkcjonowania mózgu niezbędna jest również odpowiednia ilość wody. Woda wspomaga proces tworzenia substancji, które przenoszą informacje pomiędzy komórkami nerwowymi. Warto jak najwcześniej przyzwyczaić dziecko do neutralnego smaku wody, gdyż dzięki temu dziecko w przyszłości w pierwszej kolejności sięgnie właśnie po nią, by zaspokoić pragnienie – zadbajmy, aby dziecko miało do niej stały dostęp.
Każdy rodzic chce dla swojego dziecka jak najlepiej, jednak często z czystej niewiedzy czy braku czasu popełnia szereg istotnych błędów. Najczęstsze problemy w zakresie żywienia to:
– nieregularne spożywanie posiłków,
– niejedzenie śniadania przed wyjściem

– podjadanie między posiłkami, czyli „zapychanie się” bezwartościowymi
i kalorycznymi produktami.
Nadmierne spożywanie hamburgerów, chipsów, frytek, cukierków oraz słodkich i gazowanych napojów prowadzi do nadwagi, coraz częściej obserwowanej wśród dzieci. Produkty te tłumią uczucie głodu, ale nie dostarczają odpowiedniej ilości składników odżywczych.

Badania wykazują, że dzieci, które jedzą regularnie i mają prawidłowo zbilansowane posiłki, lepiej się rozwijają, uczą oraz mają lepszą pamięć. Tym bardziej zasadne jest wczesne rozpoczęcie edukacji prozdrowotnej, aby dzieci nie czerpały wiedzy o jedzeniu od rówieśników, czy z reklam, nagminnie zachęcających do kupowania fast – foodów i słodkich albo słonych przekąsek. Im wcześniej wpoimy dziecku zasady zdrowej diety, tym lepiej.

Prawidłowe odżywianie ma znaczący wpływ na zdrowie, wzrost i rozwój oraz dobre samopoczucie dziecka. Prawidłowe żywienie w okresie dzieciństwa i młodości wzmocni także sprawność fizyczną. Prawność fizyczna jest ważna, ale nie każdy naprawdę rozumie i docenia jej znaczenie. Jest ona gwarantem zdrowia, tężyzny fizycznej i umysłowej, daje możliwość pokonywania każdego wysiłku związanego z wykonywaniem codziennych czynności.

Aktywność ruchowa może być podejmowana w różnym wieku, a uprawiana systematycznie przyzwyczaja do przestrzegania higienicznego trybu życia, polepsza samopoczucie i wydajność w pracy lub szkole, przyczynia się do rozwijania osobowości w sposób twórczy i aktywny.

Aktywność ruchowa rodziców jest jednym ze sposobów kształtowania postaw dzieci i młodzieży, dlatego należy wskazywać im wartościowe oferty gospodarowania czasem wolnym, tworzyć warunki do korzystania z nich, a korygować już złe nawyki. Pozwala na zmianę stylu życia, eliminowanie szkodliwych czynników przyspieszających starzenie się, występowanie chorób i promowanie tzw. zdrowego stylu życia.

O zdrowiu naszym i naszej rodziny w znacznej mierze decydujemy sami- zależy to od naszego stylu życia. Niestety niekorzystnie zmienione obyczaje żywieniowe i coraz to bardziej siedzący tryb życia powodują duże zagrożenie dla naszego zdrowia. Dlatego zastanówmy się, ile korzyści osiągniemy wprowadzając nawet nieznaczne zmiany w naszym postępowaniu. Warto jest zmobilizować całą rodzinę równocześnie, gdyż ułatwi to wprowadzenie zmian. Poprawa stylu życia będzie najskuteczniejsza poprzez osobiste zaangażowanie i dawanie dobrego przykładu. Należy przyzwyczajać się do zdrowego stylu życia i zmiany wprowadzać na stałe.

W stylu życia najważniejsze jest zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna.

Dziecko powinno zostać tak przygotowane w rodzinie, w przedszkolu i szkole, aby potrafiło żyć zdrowo. W tej kwestii równie ważną rolę mają do spełnienia zarówno rodzice jak i nauczyciele. Tylko wiedza o czynnikach mających wpływ na zdrowie dziecka, przekazana dzieciom może sprawić, że zechcą one żyć zdrowo i bezpiecznie.