Pierwsze normy i zasady życia społecznego poznaje małe dziecko w rodzinie ponieważ to ona jest pierwszym środowiskiem, które wywiera na nie wpływy wychowawcze.

Kiedy dziecko idzie do przedszkola przestaje być tylko członkiem rodziny. Staje się przedszkolakiem, od którego wymaga się już trochę samodzielności, opanowania różnych umiejętności i pełnienia rożnych ról w grupie rówieśniczej. Pomiędzy dziećmi, które nawiązują pierwsze relacje społeczne, zaczynają obowiązywać określone reguły  oparte na podstawowych normach życia społecznego.

Wiek przedszkolny jest bardzo ważnym etapem kształtowania stosunków międzyludzkich. Dzieci chodzące do przedszkola nawiązują  coraz więcej  znajomości. Funkcjonowanie w grupie przedszkolnej wiąże się z nowymi obowiązkami i prawami, których dziecko staje się uczestnikiem( dzieci zaczynają przestrzegać kodeksu grupowego i wywiązują się z niego).

Im więcej kontaktów społecznych i ich rodzajów, tym więcej sytuacji konfliktowych wynikających najczęściej z potrzeby posiadania  i nieumiejętności dzielenia się. Dzieci starsze chętniej wyrażają chęć wspólnej zabawy, ale podobnie jak w każdej grupie – potrzebny jest dorosły autorytet- nauczyciel, który wyznaczy zasady zabawy, określi normy i granice, których przekroczyć nie wolno.

Dziecko powinno mieć  jasno i czytelnie nakreślone granice. Dają one dzieciom wiedzę, czego oczekujemy, a określone konsekwencje nieprzestrzegania –świadomy wybór określonych zachowań.

Wypracowane normy i zasady dotyczą:

• zachowania w sali
• zachowania w łazience
• zachowania w szatni
• zachowania podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym
• zachowania podczas wycieczek i spacerów

Każdy przedszkolak zobowiązany jest do przestrzegania ustalonych wspólnie z nauczycielem norm i zasad postępowania w grupie. Co roku dzieci zapoznawane są z normami i zasadami. Na ich podstawie, na początku roku szkolnego tworzony jest wspólny dla całej grupy Kodeks Przedszkolaka.

Staramy się:

• używać magicznych słów: proszę, przepraszam, dziękuję, dzień dobry, do widzenia
• szanować kolegów
• być uprzejmym i uczciwym
• bawić się zgodnie
• szanować własność innych
• słuchać poleceń dorosłych
• dbać o książki i zabawki
• dbać o czystość i porządek podczas zabawy i pracy
• szanować pracę innych
• bawić się bezpiecznie

Nie możemy:

• bić, popychać, wyrządzać krzywdę innym, przezywać innych
• wyśmiewać się z innych, przeszkadzać innym w zabawie i pracy
• niszczyć pracy innych
• zabierać cudzej własności bez pytania
• oszukiwać, kłamać
• krzyczeć, hałasować
• biegać po sali
• niszczyć zabawek i innych przedmiotów w przedszkolu
• robić przykrości innym

Ustalając normy postępowania, nakazy i zakazy, ustalamy również system nagród i kar czyli konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych zasad. Skutecznym środkiem wychowania są nagrody i pochwały. Mają one wartości pobudzające i zachęcające do wysiłku. Nagrody (wzmocnienia pozytywne) zwiększają częstotliwość zachowań pożądanych u dzieci, natomiast kary (wzmocnienia negatywne) pozwalają wyeliminować zachowania niepożądane u dzieci aż do całkowitego ich zaniku. Kary dają dzieciom do zrozumienia, że pewne zachowania nie są właściwe i nie wolno ich powielać, dają dziecku informację, że nie idzie ono właściwą drogą. Dobrą drogę pokazują dzieciom nagrody.

Nagradzamy dzieci za:

• wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania (uwzględniając możliwości dziecka)
• podporządkowanie się wspólnie ustalonym i przyjętym umowom, zasadom, nakazom
• bardzo dobre wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków
• bezinteresowną pomoc i opiekę nad słabszymi, starszymi, zwierzętami i roślinami oraz wszystkimi, którzy takiej pomocy potrzebują
• aktywny udział w pracach grupy

Formy nagród:

• pochwała indywidualna
• pochwała przed grupą
• pochwała przed rodzicami
• oklaski
• pochwała w postaci emblematu, odznaki, orderu, naklejki itp.
• dostęp do atrakcyjnej zabawki, układanki

Ponoszenie konsekwencji za:

• nieprzestrzeganie ustalonych zasad, norm, zakazów i nakazów
• stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych
• agresywne zachowanie skierowane na rówieśników, dorosłych i przedmioty
• niszczenie cudzej własności oraz wytworów pracy innych

Stosowane konsekwencje:

• słowne upomnienie (rozmowa mająca na celu przypomnienie obowiązujących zasad)
• poinformowanie rodziców o przewinieniu dziecka
• odsunięcie na krótki okres od zabawy

Zadania wychowawcze Rodziców:

• współdziałać z nauczycielami w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych i utrwalania efektów pracy wychowawczej nauczycieli
• angażować się w proponowane przez przedszkole działania w celu usprawnienia swoich kompetencji wychowawczych
• wspomagać dziecko w rozwoju wg wskazówek udzielanych przez nauczycieli lub specjalistów

Wspólne wskazówki dla nauczycieli i rodziców

1.Bądźcie konsekwentni, róbcie to, co mówicie i mówcie o tym, co robicie.

2.Bądźcie świadomi, czego uczycie.

3.Bądźcie żywym przykładem właściwego zachowania.

4.Bądźcie dobrymi obserwatorami dzieci.

5.Dobrze poznajcie siebie i swoje możliwości.

6.Połóżcie nacisk na pogłębienie swoich wiadomości i możliwości.

7.Twórzcie atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku.

8.Nie oczekujcie, że natychmiast wystąpi u dziecka pożądana umiejętność. Zmiany wymagają czasu.

9.Bądźcie cierpliwi –pamiętajcie, że pośpiech szkodzi.