NASZE CZTEROLATKI

W wieku 4 lat rozpoczyna się okres średniego dzieciństwa, który trwa do 6 roku życia.

Dziecko czteroletnie sprawia więcej problemów niż trzylatek, a to dlatego, że ujawniają się w  nim cechy przekory. Nagle odkrywa, że dorosły wcale nie może wszystkiego, więc próbuje przeciwstawiać się wszelkim poleceniom, które jako młodsze dziecko wykonywało bez problemu.
Czterolatek potrafi niemal w jednej chwili przejść od śmiechu do łez, swą radość wyraża głośnym śmiechem, złość – krzykiem i tupaniem nogami. Nigdy nie można być pewnym co wywoła u niego negatywną reakcję, nigdy nie wiadomo co go zainteresuje, co rozzłości, co wzbudzi sprzeciw. W tym wieku możemy też zaobserwować częstsze konflikty z rodzeństwem, związane ze wzrostem pobudliwości. Często rodzice są zaskoczeni, że czterolatek może wdać się w kłótnie ze starszą siostrą lub bratem. Musimy liczyć się z napadami złości naszego malucha, brakiem opanowania, a nawet używaniem brzydkich słów.

Doświadcza on wszystkich uczuć i emocji jakich doświadczają dorośli, ale jeszcze nie potrafi ich nazwać i poradzić sobie z nimi.

Następuje dynamiczny rozwój osobistego potencjału, dziecko czteroletnie chce wszystko robić samodzielnie i czuje wielką dumę ze swoich dokonań, nawet jeśli są dalekie od ideału. Potrzebuje przyjaznej zachęty, zapewnień, że i dorosły nie od razu wszystko umiał.

Wyręczając dziecko w czynnościach samoobsługowych uczymy je bezradności.
Bardzo ważną rzeczą jest konsekwencja, stanowczość i stawianie jasno określonych granic.
Bezcelowe jest wtedy stosowanie jakichkolwiek kar.
Tak naprawdę czterolatek nie bardzo wie czego chce. Rolą dorosłych będzie tu porządkowanie świata dziecka i określanie mu jego przywilejów i obowiązków.

Dziecko czteroletnie może pomagać w:

• równym ustawianiu swoich bucików,
• porządkowaniu  zabawek przed snem,
• ubieraniu się i rozbieraniu,
• zapinaniu i rozpinaniu guzików,
• nakrywaniu do stołu.

Dziecko czteroletnie potrafi:

• skakać na jednej nodze,
• potrafi samodzielnie korzystać z toalety,
• wspinać się,
• jeździć  na rowerku trzykołowym, a nawet dwukołowym,
• jest w stanie opanować jazdę na nartach, łyżwach.

 

Czterolatki znacznie częściej niż trzylatki potrzebują towarzystwa do zabawy, mimo że poszczególne dzieci mogą się sprzeczać ze sobą żywo i gwałtownie. Dzieci w tym wieku bardzo się lubią i często zabawa przebiega spokojnie, bez zbytniej ingerencji ze strony dorosłych.

 

 

NASZE PIĘCIOLATKI

Dziecko pięcioletnie jest „wulkanem energii”,jest ruchliwe – biega, skacze, wspina się na drabinki, wchodzi pod meble, huśta się na huśtawce; jego główną potrzebą jest potrzeba ruchu. Ma na tyle rozwiniętą koordynację wzrokowo- ruchową oraz poczucie równowagi, że podejmuje te czynności.

Aby dziecko prawidłowo rozwijało się fizycznie warto:

• dać dziecku możliwość trenowania sprawności ręki poprzez zabawę: malowanie dłońmi, wycinanki, plastelina, lepienie z gliny itp.
• Zachęcać dziecko do jazdy na rowerze, która doskonale wpływa na zmysł równowagi oraz na prawidłową koordynację całego ciała. Przy tej okazji warto pamiętać o bezpieczeństwie dziecka – kask i ochraniacze obowiązkowo! Oprócz jazdy na rowerze doskonałe jest pływanie, taniec, jazda na łyżwach itp.
• Uczęszczać z dzieckiem na wszelkiego rodzaju place zabaw, małpie gaje, ogródki jordanowskie, gdzie dziecko będzie miało możliwość trenowania swoich umiejętności jak również spożytkowania nagromadzonej energii.

Pięciolatek potrafi:

• samodzielnie rozebrać się dość płynnie (może mieć kłopoty z samodzielnym ubieraniem się),
• samodzielnie je łyżką, widelcem, raczej nie posługuje się nożem, pije z kubka, trzyma w ręce kanapkę, sprząta ze stołu,
• potrafi umyć i wytrzeć ręce, buzię – ale jeszcze ruchy te nie są płynne,
• umyć zęby pod kontrolą (sam czyści zęby tylko z przodu i bardzo krótko), czesze włosy (nie na całej głowie, ponieważ ma jeszcze zbyt krótkie ręce),
• prawidłowo trzymać ołówek, w trakcie rysowania opierać przedramię o stół, a drugą ręką przytrzymywać kartkę,
• rysować linie pionowe, poziome, ukośne,
• odwzorować koło, krzyżyk, kwadrat, trójkąt,
• odwzorować szlaczki typu://////, VVVVV , XXXXX,
• kolorować obrazki, wypełniać kolorem kontury, ma prawo wychodzić poza kontur,
• rysować rysunek zgodny z podanym tematem,
• malować farbami, używając pędzelka i innych przyborów,
• prawidłowo wymawiać głoski,
• nazywać przedmioty, czynności sytuacje, potrafi je opisać przy pomocy przymiotników,
• wypowiadać się zdaniami, potrafi przedstawić przebieg zdarzenia, opisać, co się stało, co mu dolega, dlaczego płacze, cieszy się, co zdarzyło się w przedszkolu itp.,
• rozumie treść poleceń, rozumie podstawowe pojęcia dotyczące sytuacji w grupie, w domu, w przedszkolu.

Wraz z rozwojem dziecka wzrasta znaczenie obserwacji otoczenia, gromadzenia okazów, obrazków, udostępniania mu estetycznie wykonanych przedmiotów i dzieł sztuki. Zwiększa się też rola książki, pomocy dydaktycznych, opowiadań nauczycielki, przedstawień kukiełkowych, koncertów.

Wady wymowy, które jeszcze u dzieci młodszych mogły być przypisywane właściwościom wieku, u pięciolatków zdecydowanie wymagają interwencji ortodonty, stomatologa, laryngologa lub logopedy.

 

***

Danuta Wawiłow
Szybko                                                      

Szybko, zbudź się, szybko, wstawaj!
Szybko, szybko, stygnie kawa!
Szybko, zęby myj i ręce!
Szybko, światło gaś w łazience!
Szybko, tata na nas czeka!
Szybko, tramwaj nam ucieka!
Szybko, szybko, bez hałasu!
Szybko, szybko, nie ma czasu!

Na nic nigdy nie ma czasu…

A ja chciałbym przez kałuże
iść godzinę albo dłużej,
trzy godziny lizać lody,
gapić się na samochody
i na deszcz, co leci z góry,
i na żaby, i na chmury,
cały dzień się w wannie chlapać
i motyle żółte łapać
albo z błota lepić kule
i nie spieszyć się w ogóle…

Chciałbym wszystko robić wolno,
ale mi nie wolno…

 

 

Dorota Gellner
Dzieci

Wszystkie dzieci
 na całym świecie
 są takie same –
 lubią skakać na jednej nodze
 i lubią zanudzać mamę.

 Wszystkie dzieci
 na całym świecie
 śpiewają wesołe piosenki
 i byle kamyk,
 i byle szkiełko
 biorą jak skarb
 do ręki.

 Podobno dzieci
 na całym świecie
 bywają niegrzeczne czasem,
 lecz to nie u nas,
 nie w naszym mieście –
 to gdzieś za górą, za lasem.

 

***

Każdy okres rozwojowy dziecka charakteryzuje się specyficznymi problemami z radzeniem sobie z dzieckiem. To od nas, dorosłych zależy, jakiego człowieka wychowamy, jak przejdzie on przez kolejne fazy rozwoju.

 

 

 

Literatura

1. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i  pięciolatków
2. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Od malucha do starszaka
3. M. Przetacznikowa-Gierowska, G. Makiełło-Jarża, Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego
4. G. Demelowa, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola